🌱🌱🌱MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY - SYNSEPALUM DULCIFICUM DANIELL (THẦN KỲ)🌱🌱🌱

 MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY - SYNSEPALUM DULCIFICUM DANIELL (THẦN KỲ)
THẦN KỲ 神奇 Shénqí

Tên khoa học: Synsepalum dulcificum (Schumach et Thonn.) Daniell, họ Hồng xiêm Sapotaceae).

Tên khác: Cây kỳ diệu - Cây diệu kỳ - "Trái Tamura" (dựa theo tên địa phương ở Tây Phi) タムラフルーツ Tamura furūtsu  - "Trái thần kỳ" (phiên âm từ "Miracle fruit") ミラクルフルーツ (Mirakuru furūtsu) - Synsepalum dulcificum シンセパルム・デュルシフィクム - Trái thần kỳ 기적의 열매 Gijeogui yeolmae (Hàn Quốc) -  Miraculous berry - Sweet berry - Micrale fruit - Miracle berry - Miraculous fruit (Anh).

Bộ phận dùng: Trái tươi.

Mô tả: Cây gỗ nhỏ cao chừng 6m ở quê hương Tây Phi, còn cây trồng chỉ cao 0,5-3m. Lá gần mọc đối, thường tụ tập ở đầu khuôn, mặt trên xanh bóng, mặt dưới nhẵn, dài 5-10cm, rộng 2-3,7cm. Bông nhỏ ra ở nách lá, rất thơm, đài màu nâu tồn tại, cánh bông màu trắng ngà. Trái chín đỏ tía bóng đẹp dài 2-3cm, có một hạt. Ra trái sau 2-3 năm tuổi.

Thu hái chế biến: Dùng trái tươi sau khi hái trái chỉ để được 2-3 ngày là hỏng, do nhiệt độ cho nên phải làm đông lạnh hoặc làm đông khô dịch trái chuyển thành dạng bột, dập viên, thời hạn sử dụng 8-18 tháng, khi dùng ngậm tan.

Thành phần hóa học: Bản thân trái thần kỳ hàm lượng đường rất thấp, có vị dịu ngọt nhẹ nhưng trong dịch quả có một hợp chất đặc biệt thuộc nhóm polyphenol là chất glycoprotein có gắn nhiều chuỗi carbonhydrat được đặc tên là miraculin, chính do chất này có tên cây thần kỳ. Khi ta nhai nhẹ trái thần kỳ, loại bỏ hạt, chất miraculin được giải phóng ra phong bế những tế bào gai vị giác ở lưỡi biến đổi vị giác làm vị chua trở thành ngọt, một vị ngọt khó diễn tả, nước cốt chanh không cho đường trở nên ngọt lịm, cà phê đắng thành cà phê đã pha đường, thuốc đắng trở thành ngọt. Chất miraculin chỉ đánh lừa vị giác chứ không làm thay đổi cấu trúc hóa học, lý học của các thực phẩm hoặc thuốc. Vị ngọt tồn tại khoảng nửa tiếng đến một tiếng sau khi bị nước bọt làm loãng dần.

Công dụng: Trái thần kỳ đã được dùng từ lâu ở Tây Phi, mãi tới thế kỷ thứ 18 người Châu Âu phát hiện người bản xứ ăn những trái này trước khi dùng bữa, các món ăn chua thành các món ăn ngon ngọt nên đã di thực cây này sang Nam Mỹ, Trung Mỹ, Mỹ (Florida) Đài Loan, Nhật Bản và gần đây đến Việt Nam, ở miền nam đã có nhiều trang trại gây trồng cây này với mục đích làm cây cảnh. Ở Tây Phi trái còn được làm ngọt rượu chế từ trái chà là. Theo sử sách chép lại còn được sử dụng để cải thiện hương vị bánh bắp ủ chua là thức ăn của người bản xứ.

Theo dân gian trái thần kỳ còn có tác dụng với bệnh tiểu đường, cao huyết áp, hỗ trợ sức khoẻ cho bệnh nhân ung thư, viêm họng, trị nhức mỏi, vì là loài cây mới du nhập với mục đích là cây cảnh, đặc biệt trái gây biến đổi thị giác nên nảy sinh nhiều tin đồnt hổi đề cao tác dụng chữa nhiều bệnh. Với người bị tiểu đường, thèm ăn đường dùng trái này nhấm nháp uống cà phê nguyên chất vẫn ngon, ăn trái chanh tưởng như ăn cam đường, nhưng nếu lạm dụng quá nhiều chất chua lại bị hại dạ dày. Với bệnh nhân bị bệnh ung thư sau khi dùng thuốc hoá trị, vị giác bị tổn thương, ăn gì cũng không thấy ngon, mất cảm giác thèm ăn, sức khoẻ bị sút kém, nên nhấm nháp trái thần kỳ tạo cảm giác thèm ăn, cải thiện sức khoẻ, chứ không kìm hãm được sự nhân lên và di căn của tế bào ung thư. Với người cao huyết áp dùng trái này chưa được kiểm chứng, các nhà khoa học chưa đi đến kết luận chính thức và đã có nhiều nhà khoa học đề nghị dùng miraculin thay saccharin, aspartam cho bệnh nhân tiểu đường nhưng chưa được chấp nhận. Theo dược sĩ Phan Đức Bình, Phó Tổng biên tập báo "Thuốc và sức khoẻ" viết: có thể trồng cây thần kỳ để dùng trái chín tươi như một chất phụ gia làm cho thức ăn không ngọt trở thành ngọt nhưng không có năng lượng (calories) nhờ đó mà không làm tăng cân, không tăng đường huyết chứ bản thân trái thần kỳ không trị được bệnh tiểu đường và không gây giảm cân.

Tóm lại, cây thần kỳ ngoài trái có tác dụng đặc biệt biến đổi vị giác còn là một cây cảnh lá xanh quanh năm, cuối hè cây ra bông kết trái đỏ thắm cho đến hết tết âm lịch, dễ trồng, có thể trồng trong công viên, trong vườn nhà, trong chậu trang trí nội thất, dẫn sinh khí vào nhà, di dưỡng tinh thần rất tốt và thi thaongr nhấm nháp một trái thay đổi khẩu vị.