MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY - GASTRODIA ELATA BL. (THIÊN MA)
THIÊN MA 天麻 Tiān má
Tên khoa học: Gastrodia elata Bl., họ Lan (Orchidaceae).
Tên khác: 天麻 - てんま Tenma (Nhật Bản) - 천마 Chunma (Hàn Quốc) - Gastrodia - Gastrodia elata - Tian Ma - Tall gastrodia Tuber (Anh).
Đã được ghi vào DĐTQ (1963), (1997).
Mô tả: Là một cây ký sinh sống lâu năm vùng núi, nơi ẩm ướt. Thân - rễ dưới đất, chất thịt, dài 7-15cm, bên ngoài màu vàng nâu nhạt. Phần trên mặt đất, thẳng đứng màu vàng đỏ, cao độ 1m, lá không có diệp lục tố, như những lớp vảy mỏng. Bông màu vàng.
Ở nước ta chưa thấy có thiên ma, hiện nay ta vẫn phải nhập. Ở Trung Quốc có thiên ma tại các tỉnh Vân Nam, Tứ Xuyên, Hồ Bắc.
Thu hái chế biến: Thu hoạch mùa đông, xuân, đài lấy phần thân, rễ (củ) dưới đất, cắt tỉa, phơi sấy khô là được (nhẹ lửa, nhiệt độ không cao).
Thành phần hóa học: Chưa nghiên cứu rõ, sơ bộ thấy một số alkaloid (gastrodin), vitamin K, chất nhầy, trong đó có calci.
Công dụng: Theo Đông y, thiên ma vị cay, tính bình. Vào các kinh Can.
Có tác dụng tức phong (tắt gió), chặn kinh giật, trừ phong, giảm đau (đau khớp và đau dây thần kinh), thông mật, giảm huyết áo. Dùng chữa các chứng bệnh trúng phong, động kinh, sài uốn ván, chân tay tê bại, co quắp, liệt nửa người, do tai biến mạch máu não, tăng huyết áp, các chứng bệnh do can phong bốc lên gây nhức đầu hoa mắt, lưng gối mềm yếu, ho có đờm, thiên đầu thống.
Liều dùng: 3-10g (sắc uống tán bột uống).
Bài thuốc:
Bài số 1: Chữa co giật, sài uốn ván:
Thiên ma 15g
Phòng phong 15g
Khương hoạt 15g
Bạch phụ tử 15g
Nam tinh chế 15g
Tán bột mịn, mỗi lần uống 3-6g, ngày 2 lần, với nước nóng ấm.
Bài số 2: Chữa chứng thiên đầu thống, váng đầu, hoa mắt:
Thiên ma 15g
Xuyên khung 5g
Tán bột làm viên, mỗi lần uống 5g, ngày 2 lần.
Bài số 3: Chữa nhức đầu hoa mắt do phong đàm, ho có đờm:
Thiên ma 10g
Bạch linh 10g
Cam thảo 3g
Bạch truật 10g
Bán hạ chế 10g
Hồng bì (Quất hồng) 6g
Sắc uống.
Bài số 4: Chữa đau khớp, người yếu mệt do phong, hàn thấp:
Thiên ma 10g
Đỗ trọng 10g
Đương quy 10g
Huyền sâm 12g
Phụ tử chế 10g
Ngưu tất 10g
Sinh địa 10g
Tỳ giải 10g
Tán bột, luyện với mật ong, làm thành hoàn. Mỗi lần uống 6g, ngày 3 lần.
Bài số 5: Trị đau đầu, chóng mặt do can dương vượng:
Bài thuốc Thiên ma câu đằng ẩm:
Bài thuốc Thiên ma câu đằng ẩm:
Thiên ma 8g
Câu đằng 12g
Thạch quyết minh 12g
Chi tử 8g
Hoàng cầm 8g
Xuyên ngưu tất 12g
Ích mẫu thảo 12g
Tang ký sinh 20g
Dạ đằng giao 12g
Bạch linh 12g
Sắc uống ngày 1 thang, chia 2 lần sáng - tối, sau ăn 20 phút. Uống khi thuốc còn ấm.
Bài số 6: Trị yếu nửa người, đau đầu, chóng mặt do phong đàm:
Câu đằng 12g
Thạch quyết minh 12g
Chi tử 8g
Hoàng cầm 8g
Xuyên ngưu tất 12g
Ích mẫu thảo 12g
Tang ký sinh 20g
Dạ đằng giao 12g
Bạch linh 12g
Sắc uống ngày 1 thang, chia 2 lần sáng - tối, sau ăn 20 phút. Uống khi thuốc còn ấm.
Bài số 6: Trị yếu nửa người, đau đầu, chóng mặt do phong đàm:
Bài thuốc Bán hạ Bạch truật Thiên ma thang:
Thiên ma 10g
Bán hạ 10g
Bạch truật 10g
Bạch phục linh 10g
Hồng bì 8g
Cam thảo 4g
Sắc nước và chia thành 3 lần uống trong ngày. Uống khi thuốc còn ấm.
Bán hạ 10g
Bạch truật 10g
Bạch phục linh 10g
Hồng bì 8g
Cam thảo 4g
Sắc nước và chia thành 3 lần uống trong ngày. Uống khi thuốc còn ấm.
Bài số 7: Trị phong thấp, tê bại, các khớp xương đau nhức:
Thiên ma 10g
Bạch hoa xà nhục 6g
Khương hoạt 8g
Đương quy thân 12g
Tần giao 12g
Ngũ gia bì 12g
Phòng phong 12g
Ngâm rượu hoặc sắc uống.
Thiên ma 10g
Bạch hoa xà nhục 6g
Khương hoạt 8g
Đương quy thân 12g
Tần giao 12g
Ngũ gia bì 12g
Phòng phong 12g
Ngâm rượu hoặc sắc uống.
Rượu ngâm sau 2 tuần có thể sử dụng. Có thể dùng làm rượu xoa bóp hoặc dùng uống, mỗi ngày dùng 30ml uống trong bữa ăn.
Hoặc sắc uống, ngày 2 lần sáng - tối, cách bữa ăn 1 giờ. Uống khi thuốc còn ấm.
Hoặc sắc uống, ngày 2 lần sáng - tối, cách bữa ăn 1 giờ. Uống khi thuốc còn ấm.
Bài số 8: Trị trẻ con yếu xương, người già thận hư xương yếu:
Hổ cốt
Mộc qua
Thiên ma
Nhục thung dung
Ngưu tất
Phụ tử
Các vị bằng nhau. Tán bột làm thành viên. Ngày uống 2 viên, sau ăn sáng - tối.
Hổ cốt
Mộc qua
Thiên ma
Nhục thung dung
Ngưu tất
Phụ tử
Các vị bằng nhau. Tán bột làm thành viên. Ngày uống 2 viên, sau ăn sáng - tối.
Bài số 9: Trị động kinh:
Thiên ma 1g
Cam thảo 1g
Linh dương giác 1,5g
Cương tằm 1,5g
Câu đằng 1,5g
Đảng sâm 1,5g
Toàn yết 0,7g
Ngô công 0,3g
Tán bột, mỗi lần uống 1g, ngày 2 - 3 lần.
Thiên ma 1g
Cam thảo 1g
Linh dương giác 1,5g
Cương tằm 1,5g
Câu đằng 1,5g
Đảng sâm 1,5g
Toàn yết 0,7g
Ngô công 0,3g
Tán bột, mỗi lần uống 1g, ngày 2 - 3 lần.
Bài số 10: Chữa đau khớp, tê và khó cử động do bệnh phong hàn thấp:
Bài số 10.1:
Thiên ma 12g
Nhũ hương 6g
Ngưu tất 12g
Toàn yết 4g
Đem nghiền thành bột mịn. Sau đó trộn hồ, hoàn viên uống. Hoặc có thể dùng bài thuốc này đem sắc lấy nước uống.
Thiên ma 12g
Nhũ hương 6g
Ngưu tất 12g
Toàn yết 4g
Đem nghiền thành bột mịn. Sau đó trộn hồ, hoàn viên uống. Hoặc có thể dùng bài thuốc này đem sắc lấy nước uống.
Bài số 10.2:
Thiên ma 12g
Phụ tử 12g
Đỗ trọng 12g
Tỳ giải 12g
Ngưu tất 12g
Huyền sâm 16g
Đương quy 12g
Sinh địa hoàng 12g
Tất cả các vị thuốc đem nghiền bột mịn, trộn với mật ong, làm thành viên hoàn. Mỗi ngày uống 3 lần, mỗi lần uống khoảng 8g.
Thiên ma 12g
Phụ tử 12g
Đỗ trọng 12g
Tỳ giải 12g
Ngưu tất 12g
Huyền sâm 16g
Đương quy 12g
Sinh địa hoàng 12g
Tất cả các vị thuốc đem nghiền bột mịn, trộn với mật ong, làm thành viên hoàn. Mỗi ngày uống 3 lần, mỗi lần uống khoảng 8g.
Bài số 11: Điều trị chứng đau đầu, hoa mắt:
Bài thuốc Thiên ma hoàn:
Thiên ma 20g
Xuyên khung 6g
Đem tán mịn và chế thành hoàn. Mỗi ngày uống 3 lần và mỗi lần uống 4 đến 8g. Uống liên tục để giúp chữa hoa mắt, thiên đầu thống và váng đầu.
Xuyên khung 6g
Đem tán mịn và chế thành hoàn. Mỗi ngày uống 3 lần và mỗi lần uống 4 đến 8g. Uống liên tục để giúp chữa hoa mắt, thiên đầu thống và váng đầu.
Bài số 12: Chữa chứng đau đầu, hoa mắt do phong đàm:
Thiên ma 12g
Bán hạ 12g
Bạch truật 12g
Bạch phục linh 12g
Hồng bì 8g
Cam thảo 4g
Sắc uống chia 3 lần mỗi ngày.
Thiên ma 12g
Bán hạ 12g
Bạch truật 12g
Bạch phục linh 12g
Hồng bì 8g
Cam thảo 4g
Sắc uống chia 3 lần mỗi ngày.
Bài số 13: Thiên ma trị đau khớp:
Bài số 13.1:
Thiên ma 12g
Nhũ hương 6g
Ngưu tất 12g
Toàn yết 4g
Xay nhuyễn. Tiếp theo, kết hợp với hồ tinh bột để làm thành viên hoặc sắc lấy nước dùng để uống hàng ngày.
Thiên ma 12g
Nhũ hương 6g
Ngưu tất 12g
Toàn yết 4g
Xay nhuyễn. Tiếp theo, kết hợp với hồ tinh bột để làm thành viên hoặc sắc lấy nước dùng để uống hàng ngày.
Bài số 13.2:
Thiên ma 12g
Phụ tử 12g
Đỗ trọng 12g
Tỳ giải 12g
Ngưu tất 12g
Huyền sâm 16g
Đương quy 12g
Thiên ma 12g
Phụ tử 12g
Đỗ trọng 12g
Tỳ giải 12g
Ngưu tất 12g
Huyền sâm 16g
Đương quy 12g
Sinh địa hoàng 12g
Xay tất cả thành bột, pha với mật ong để tạo viên. Ngày dùng 3 lần, mỗi lần khoảng 8g.
Bài số 14: Thiên ma trị đau đầu và chóng mặt:
Thiên ma 20g
Xuyên khung 6g
Xay nhỏ và trộm với hồ tinh bột để tạo thành viên. Ngày dùng 3 lần, mỗi lần từ 4g đến 8g. Uống thường xuyên sẽ giúp giảm hoa mắt chóng mặt và đau đầu.
Bài số 15: Bài thuốc trị đau đầu, các chứng do can phong bốc lên quấy nhiễu gây nhức đầu chóng mặt:
Xuyên khung 6g
Xay nhỏ và trộm với hồ tinh bột để tạo thành viên. Ngày dùng 3 lần, mỗi lần từ 4g đến 8g. Uống thường xuyên sẽ giúp giảm hoa mắt chóng mặt và đau đầu.
Bài số 15: Bài thuốc trị đau đầu, các chứng do can phong bốc lên quấy nhiễu gây nhức đầu chóng mặt:
Bài số 15.1: Hoàn thiên ma: Trị thiên đầu thống, hoa mắt, váng đầu.
Thiên ma 20g
Xuyên khung 6g
Nghiền thành bột mịn, vo thành viên hoàn. Mỗi lần uống 4 - 8g, ngày 3 lần.
Xuyên khung 6g
Nghiền thành bột mịn, vo thành viên hoàn. Mỗi lần uống 4 - 8g, ngày 3 lần.
Bài số 15.2: Thang bán hạ bạch truật thiên ma: Trị nhức đầu, hoa mắt do phong đàm.
Thiên ma 12g
Bán hạ 12g
Bạch truật 12g
Thiên ma 12g
Bán hạ 12g
Bạch truật 12g
Phục linh 12g
Hồng bì 8g
Cam thảo 4g
Sắc uống.
Hồng bì 8g
Cam thảo 4g
Sắc uống.
Bài số 16: Bài thuốc trị đau khớp, tê bại do phong hàn thấp:
Bài số 16.1:
Thiên ma 12g
Ngưu tất 12g
Bọ cạp 4g
Nhũ hương 6g
Nghiền thành bột mịn, trộn với hồ làm hoàn hoặc sắc uống.
Thiên ma 12g
Ngưu tất 12g
Bọ cạp 4g
Nhũ hương 6g
Nghiền thành bột mịn, trộn với hồ làm hoàn hoặc sắc uống.
Bài số 16.2: Trị đau khớp, người yếu mất sức do phong hàn thấp:
Thiên ma 12g
Đỗ trọng 12g
Ngưu tất 12g
Tỳ giải 12g
Phụ tử 12g
Đương quy 12g
Sinh địa 12g
Huyền sâm 16g
Nghiền thành bột mịn, luyện với mật làm hoàn. Ngày uống 3 lần, mỗi lần 8g.
Thiên ma 12g
Đỗ trọng 12g
Ngưu tất 12g
Tỳ giải 12g
Phụ tử 12g
Đương quy 12g
Sinh địa 12g
Huyền sâm 16g
Nghiền thành bột mịn, luyện với mật làm hoàn. Ngày uống 3 lần, mỗi lần 8g.
Bài số 17: Bài thuốc trị sài uốn ván:
Thiên ma
Nam tinh chế
Phòng phong
Bạch phụ chế
Khương hoạt
Lượng bằng nhau.
Nghiền thành bột mịn, hòa bột với nước ấm đun sôi để nguội hoặc rượu trắng để uống. Mỗi ngày uống 2 – 3 lần, mỗi lần dùng khoáng 4 – 8g.
Nam tinh chế
Phòng phong
Bạch phụ chế
Khương hoạt
Lượng bằng nhau.
Nghiền thành bột mịn, hòa bột với nước ấm đun sôi để nguội hoặc rượu trắng để uống. Mỗi ngày uống 2 – 3 lần, mỗi lần dùng khoáng 4 – 8g.
Hoặc:
Bài thuốc Định huyễn thang:
Bạch tật lê 20g
Trạch tả 20g
Thiên ma 16g
Bán hạ 16g
Đạm trúc điệp 12g
Phục thần 12g
Cát nhân 12g
Long cốt (long cốt nên được sắc trước) 30g
Sắc với nước mỗi ngày 1 thang, chia 2 -3 lần. Uống 5 đến 10 thang liên tiếp.
Bài thuốc Định huyễn thang:
Bạch tật lê 20g
Trạch tả 20g
Thiên ma 16g
Bán hạ 16g
Đạm trúc điệp 12g
Phục thần 12g
Cát nhân 12g
Long cốt (long cốt nên được sắc trước) 30g
Sắc với nước mỗi ngày 1 thang, chia 2 -3 lần. Uống 5 đến 10 thang liên tiếp.
Bài số 18: Chữa đau khớp và tê bại do bệnh phong hàn thấp gây nên:
Bài số 18.1:
Thiên ma 12g
Nhũ hương 6g
Ngưu tất 12g
Bọ cạp 4g
Đem nghiền thành bột min. Sau đó trộn hồ, hoàn viên uống. Ngoài ra, người bệnh cũng có thể điều trị bệnh dưới dạng thuốc sắc.
Bài số 18.1:
Thiên ma 12g
Nhũ hương 6g
Ngưu tất 12g
Bọ cạp 4g
Đem nghiền thành bột min. Sau đó trộn hồ, hoàn viên uống. Ngoài ra, người bệnh cũng có thể điều trị bệnh dưới dạng thuốc sắc.
Bài số 18.2:
Thiên ma 12g
Phụ tử 12g
Đỗ trọng 12g
Tỳ giải 12g
Ngưu tất 12g
Huyền sâm 16g
Đương quy 12g
Sinh địa 12g
Tất cả các vị thuốc đem nghiền thành bột mịn và trộn với mật ong, làm hoàn. Mỗi ngày uống 3 lần và mỗi lần uống khoảng 8 gram
Thiên ma 12g
Phụ tử 12g
Đỗ trọng 12g
Tỳ giải 12g
Ngưu tất 12g
Huyền sâm 16g
Đương quy 12g
Sinh địa 12g
Tất cả các vị thuốc đem nghiền thành bột mịn và trộn với mật ong, làm hoàn. Mỗi ngày uống 3 lần và mỗi lần uống khoảng 8 gram
Bài số 19: Điều trị chứng đau đầu do can phong bốc lên quấy nhiễu:
Bài số 19.1:
Thiên ma 20g
Xuyên khung 6g
Đem chế thành hoàn. Mỗi ngày uống 3 lần và mỗi lần uống 4 – 8g. Uống liên tục giúp chữa hoa mắt, thiên đầu thống và váng đầu.
Thiên ma 20g
Xuyên khung 6g
Đem chế thành hoàn. Mỗi ngày uống 3 lần và mỗi lần uống 4 – 8g. Uống liên tục giúp chữa hoa mắt, thiên đầu thống và váng đầu.
Bài số 19.2:
Thiên ma 12g
Thiên ma 12g
Bán hạ 12g
Hồng bì 8g
Bạch truật 12g
Bạch truật 12g
Cam thảo 4g
Uống chữa nhức đầu và hoa mắt do phong đàm
Lưu ý:
Mặc dù thiên ma có nhiều lợi ích cho sức khỏe nhưng cần dùng nó một cách an toàn và hiệu quả để có thể bảo vệ sức khỏe tốt nhất.
Thiên ma chủ yếu được dùng như một vị thuốc điều trị bệnh và không nên sử dụng liên tục. Hãy ngưng sử dụng khi triệu chứng bệnh đã thuyên giảm và khi dùng cần tham khảo ý kiến tư vấn của bác sĩ.
Thiên ma chủ yếu được dùng như một vị thuốc điều trị bệnh và không nên sử dụng liên tục. Hãy ngưng sử dụng khi triệu chứng bệnh đã thuyên giảm và khi dùng cần tham khảo ý kiến tư vấn của bác sĩ.
Thiên ma có ảnh hưởng giống như hormon giới tính, do đó nên tránh dùng nếu đang mắc các bệnh ung thư vú, bệnh lạc nội mạc tử cung, ung thư buồng trứng...
Phụ nữ trong giai đoạn mang bầu, nuôi con bằng sữa mẹ, những người có tình trạng huyết hư nên tránh dùng thiên ma.
Liều dùng khuyến cáo từ 3 - 10g/ngày
Bảo quản: Để nơi khô mát.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét