🌱🌱🌱MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY - CELOSIA ARGENTEA L. (MÀO GÀ TRẮNG)🌱🌱🌱

 MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY - CELOSIA ARGENTEA L. (MÀO GÀ TRẮNG)

MÀO GÀ TRẮNG

Tên khoa học: Celosia argented L. họ Dền (Amaranthaceae).

Tên khác: Thanh tương tử (TQ) - Cây đuôi chồn - Cây mào gà đuôi nheo - Feather Corkscomb seed (Anh).

 

 

 

Bộ phận dùng: Hạt già của cây Mào gà trắng (Semen calosiae) đã chế biến khô. Đã được ghi vào DĐTQ (1963), (1997).

Mô tả: Cây Mào gà trắng là một loại cỏ, thân mọc thẳng cao độ 60cm. Lá mọc so le, hình mũi mác, dài 6-10cm, rộng 2-4cm. Hoa mọc thành bông, màu trắng xanh nhạt hoặc hơi phớt hồng, đuôi nhọn, hoa nở vào mùa hè và mùa thu. Trái nang trong có nhiều hạt hình tròn dẹt, màu đen, nhỏ độ 1mm.
Cây Mào gà trắng được trồng làm cảnh ở khắp nơi trong nước, trồng bằng hạt.

Thu hái chế biến: Lấy hạt vào mùa thu khi hạt già, cắt cả bông hoa đem phơi khô, đập, xoa cho hạt rơi ra, đem sàng sẩy, loại bỏ tạp chất rồi phơi khô.
Thanh tương tử không mùi, vị nhạt.
Loại thanh tương tử hạt mập, già, màu đen nhánh, khô, không vụn nát là tốt.

Cần phân biệt với cây Mào gà đỏ (Celosia cristata Miq. cùng họ), còn gọi là Kê quan hoa (TQ) Cockcomb flower (Anh) hoa to, đầu mép lượn sóng đỏ như nhung: Hoa Mào gà đỏ (Flos Celosiae cristatae) được ghi vào Dược điển Trung Quốc (1963), (1977), với tác dụng cầm máu.

Thành phần hóa học: Hiện nay chưa rõ hoạt chất của thanh tương tử, chỉ mới thấy có chứa chất béo.

Công dụng: Theo Đông y, thanh tương tử vị đắng, tính hơi lạnh, vào kinh Can.

Có tác dụng: trừ phong nhiệt, trừ hỏa trong gan, làm sáng mắt.

Dùng chữa các chứng bệnh: mắt đỏ sưng đau, kéo màng hoa mắt, mẩn ngứa ngoài da. Nhân dân dùng làm thuốc cầm máu, chữa chảy máu cam, xích bạch lỵ, lòi dom, chảy máu ruột, chảy máu tử cung. Ngoài ra chữa tăng huyết áp, váng đầu.

Liều dùng: 5-10g. Sắc uống hoặc chế thành thuốc viên. Dùng ngoài da tắm rửa chữa lở ghẻ, mẩn ngứa.

Lưu ý: Người thuộc chứng âm hư, hỏa vượng, yếu gan, thận, đồng tử mở rộng không được dùng.

Lá và thân cây Mào gà trắng chữa viêm phế quản, hen phế quản, viêm dạ dày và ruột. Nước sắc lá và thân: tắm, chữa mẩn ngứa ngoài da, lở loét, trĩ ra máu.

Bài thuốc:

Bài số 1: Chữa mắt đỏ sưng đau:

Thanh tương tử                                                             5g

Quyết minh tử                                                              10g

Hoàng liên                                                                      2g

Tần giao                                                                         2g

Tiền hồ                                                                           3g

Đại hoàng                                                                       3g

Thăng ma                                                                       3g

Hoàng cầm                                                                     2g

Chi tử nhân                                                                     5g

Trần bì                                                                             3g

Chỉ xác                                                                            3g

Địa cốt bì                                                                         5g

Huyền sâm                                                                      4g

Xích thược dược                                                             5g

Linh dương giác                                                           0,5g

Xa tiền tử                                                                         5g

Cúc hoa                                                                           8g

Cam thảo                                                                         5g

Tán thành bột, uống sau bữa ăn, khi sắp đi nằm nghỉ.

Bài số 2: Chữa chảy máu cam:

Dùng nước thanh tương tử nhỏ vào mũi.

Bài số 3: Chữa mắt kéo màng, nhìn mờ:

Hạt mào gà trắng                                                         15g

Cốc tinh thảo                                                                15g

Sắc uống.