Thứ Năm, 15 tháng 5, 2025

🌱🌱🌱MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY - MOMORDICA CHARANTIA L. (MƯỚP ĐẮNG)🌱🌱🌱

 MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY - MOMORDICA CHARANTIA L. (MƯỚP ĐẮNG)

MƯỚP ĐẮNG 苦瓜 Kǔguā

Tên khoa học: Momordica charantia L. - họ Bầu bí (Cucurbitaceae).

Tên khác: Khổ qua (Việt Nam và Trung Quốc) - Margose amère (Pháp) - Bitter gourd (Anh).

 

 

 








 




 
























 

Trái to: Momordica charantia L. var. charantia L. 

Bộ phận dùng: Trái (phần thịt) (Fructus Momordicae charantiae) ngoài ra còn dùng thêm lá và hạt.


Mô tả: Dây leo bằng tua cuốn đơn, thân có cạnh. Lá mọc so le, 5-7 thùy, mép lá khía răng cưa, gốc lá hình tim, đầu các thùy nhọn, gân lá có lông ngắn. Hoa màu vàng nhạt, mọc riêng lẻ ở kẽ lá, có cuống dài, hoa đơn tính cùng gốc. Hoa đực có đài và ống rất ngắn, tràng 5 cánh mỏng, nhị rời nhau.

Hoa cái có đài và tràng giống hoa đực, bầu hạ hình thoi. Hoa tháng 2-4. Trái hình trụ thoi dài, gốc và đầu thuôn nhọn, mặt ngoài vỏ nhiều u gồ ghể lồi lõm to nhỏ cỡ hạt đậu, hạt bắp. Khi chín màu vàng hồng, hạt dẹt bằng khuy áo, nhỏ, hơi dài 1-1,5mm, có màng bao hạt khi chín thì màng đỏ. Trái tháng 5-6.

Có hai thứ mướp đắng:

- Trái to: Momordica charantia L. var. charantia L.

- Trái nhỏ: Momordica charantia L. var abreviata Ser.















Trái nhỏ: Momordica charantia L. var abreviata Ser.

Cây mướp đắng được trồng từ lâu đời ở Châu Phi, Ấn Độ, Nam Trung Quốc.

Ở Châu Phi vẫn còn loài mướp đắng mọc hoang.
Ở Việt Nam, cây mướp đắng được trồng khắp nơi (những vùng núi cao như Sa Pa (Lào Cai).

- Phó Bảng (Hà Giang) không thấy. Trồng mướp đắng mùa mưa ẩm, sau 1,5-2 tháng ra hoa, trái, sau 4-5 tháng cây tàn lụi. Trồng bằng hạt già, khi cây nở làm giàn cho leo, hoặc cắm cọc. Ở miền Nam Việt Nam trồng nhiều hơn do nhân dân miền Nam ăn nhiều hơn, đi chợ không mua nhanh sẽ bị hết.

Thu hái chế biến: Thu hái trái lúc ngừng lớn, nhưng còn non không để quá già. Càng hái trái càng ra thêm nhiều.

Dùng tươi ăn hoặc thái lát, phơi sấy khô.

Ở thị trường có bán mướp đắng (thịt trái) thái lát phơi sấy khô.

Thành phần hóa học: Trái mướp đắng chứa các chất glucosid triterpenic, charantin và hỗn hợp các chất thuộc nhóm stigmastadienol.

Công dụng: Theo Đông y, trái mướp đắng tính vị: đắng, lạnh chữa các chứng bệnh: do gan bị nhiệt, ho, sốt, bí đái, tiêu hóa kém, biếng ăn.

Tác dụng dược lý: Theo viện Dược liệu, dịch ép trái mướp đắng làm giảm glucose máu ở chuột cống trắng bình thường được cho uống glucose 45 phút trước khi cho uống mướp đắng.

Với bệnh tiểu đường phụ thuộc insulin gây thực nghiệm ở chuột cống trắng, dịch ép trái không có tác dụng đáng kể trên đường máu lúc đói hoặc sau bữa ăn.

Ở chuột cống trắng gây tiểu đường không phụ thuộc insulin, cao methanol đã loại bỏ saponin của dịch ép gây hạ đường máu đáng kể ở cả hai trạng thái. Ở chuột nhắt trắng bình thường cao nước mướp đắng gây hạ đường máu cả khi cho uống và tiêm phúc mạc glucose và không ảnh hưởng đến đáp ứng về insulin.

Dịch ép trái mướp đắng có tác dụng làm tăng đáng kể sự dung nạp glucose ở 73p100 số người bệnh tiểu đường không phụ thuộc insulin được điều trị, 27p100 số người bệnh không đáp ứng.

- Làm tăng chức năng miễn dịch.

Dịch ép trái mướp đắng làm giảm đáng kể tỷ lệ ung thư da ở chuột nhắt trắng gây bởi dimethylbenz (a) anthracen và được làm tăng thêm bởi dầu Ba đậu. Cao từ vỏ, thịt trái, hạt và toàn trái mướp đắng có hoạt tính chống ung thư rõ rệt đối với sự sinh u nhú da chuột nhắt khi dùng tại chỗ.
- Nhân dân nhiều nơi dùng nước cốt mướp đắng (tươi) trái uống để chữa tiểu đường. Ngoài ra còn dùng đun nước tắm cho trẻ em bị rôm, sẩy, ngứa.

Liều dùng: Ngày 10-20g tươi (5-10g khô) sắc uống, chia làm 2 lần sau bữa ăn.

Lưu ý: Liều lớn: Lá, rễ, mướp đắng có độc (nôn mửa).


Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

🌱🌱🌱MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY - STELLARIA DICHOTOMA L. VAR. LANCEOLATA BGE (NGÂN SÀI HỒ)🌱🌱🌱

 MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY - STELLARIA DICHOTOMA L. VAR. LANCEOLATA BGE (NGÂN SÀI HỒ) NGÂN SÀI HỒ Tên khoa học: Stellaria dichotoma L. var. lanceo...