MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY - MYRISTICA CORTICOS HOOK. F. ET TH.(MÁU CHÓ)
MÁU CHÓ 狗血 Gǒu xuè
Tên khoa học: Myristica corticosa Hook. f. et Th., (Knema globularia (Lamb.) Warb.), họ Nhục đậu khấu (Myristicaceae).
Tên khác: Giả đậu khấu 擬豆蔻 Nǐ dòukòu - Muscadier à suif. (Pháp).
Bộ phận dùng: Hạt già trái cây Máu chó (Semen Myristicae corticosae) phơi khô.
Mô tả: Cây Máu chó là một cây to, cao tới hơn 10m, khi chặt cây, chất nhựa chảy ra có màu đỏ giống như máu (do đó gọi tên). Cành non có lông tơ màu hung đỏ, lá mọc so le, có cuống, phiến lá nguyên và nhẵn, mặt trên bóng. Trái hình trứng hay hình cầu, vỏ trái mỏng, áo hạt nguyên vẹn hay hơi bị tước ở đầu. Khi trái còn non thì màu xanh, lúc đó hạt màu hồng nhạt dính sát vào hạt. Khi trái đã già thì màu vàng, để lâu vỏ nứt làm 2 mảnh, phía trong có hạt mang áo hạt, lúc già áo hạt màu đỏ sẫm, dễ lột, hạt có vỏ mỏng và nhẵn.
Cây máu chó mọc hoang ở vùng rừng núi miền Bắc (Tuyên Quang, Thanh Hóa, Thái Nguyên) và miền Nam nước ta, còn có ở Lào, Campuchia, Thái Lan, Myanmar).
Thu hái chế biến: Vào khoảng tháng 9-10, khi trái già thì hái về lấy hạt, đem phơi khô. Thường người ta ép hạt lấy dầu (ép thủ công chỉ được 15-20p100 dầu).
Thành phần hóa học: Trong hạt máu chó có 24-28p100 chất béo, 22-26p100 tinh bột, 8p100 chất protid, 4-5p100 chất đường, 1,5-2p100 chất vô cơ, 7-10p100 độ ẩm, ngoài ra có cellulose, một số men v.v...
Dầu máu chó màu đỏ sẫm, mùi hắc, rất nhầy, tỷ trọng ở 25°C là 0,940, chỉ số xà phòng 196,10, chỉ số acid 90,2, chỉ số iod 59,55, phần không xà phòng hóa được: 1,14p100 (trong phần này thấy có phytosterol và lecitin).
Công dụng: Hạt máu chó và dầu máu chó chủ yếu dùng ngoài da để chữa ghẻ (nhất là ghẻ ruồi) rất công hiệu (thuốc ghẻ Tiên hội - Bắc Ninh nổi tiếng. Cách chế biến như sau: giã chừng 100kg hạt máu chó, sàng sẩy bỏ vỏ, lấy nhân giã nhuyễn, thêm muối đã rang thật khô chừng 10g trộn đều). Sau khi tắm sạch thì bôi nguyên dầu máu chó, chỉ cần bôi thật mỏng (có thể thâm ít long não cho thơm, đỡ hắc). Cũng có thể hơ hạt máu chó lên than nóng rồi mài miết lên chén cho chảy nhựa mà bôi.
Còn dùng dạng thuốc sau: Lấy 50g hạt máu chó, giã nhỏ, bỏ vỏ, trộn với 200ml rượu trắng (rượu 35-40°C) đun sôi trên bếp than đến khi được một hỗn hợp sền sệt, lấy ra để nguội mà bôi.
Bảo quản: Cần tránh ẩm, nóng (cả hạt và dầu).
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét