🌱🌱🌱MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY - CHAENOMELES LAGENARIA (LOISEL) KOIDZ. (MỘC QUA)🌱🌱🌱

 MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY - CHAENOMELES LAGENARIA (LOISEL) KOIDZ. (MỘC QUA)

MỘC QUA 木瓜 Mùguā

Tên khoa học: Chaenomeles lagenaria (Loisel) Koidz. - họ Hoa hồng (Rosaceae).
Tên khác: Niêm ngạnh Hải đường 黏棠海梗 Nián táng hǎi gěng(TQ) - Common Flowering quince Fruit (Anh)  - Fructus Chaenomelis (Mỹ).

 

 

 

 Bộ phận dùng: Trái chín đã chế biến khô của cây Mộc qua (Fructus Chaenomelis lagenariae).

Đã được ghi vào DĐVN (1983) và DĐTQ (1963), (1997).

Mô tả: Cây Mộc qua là một cây nhỡ cao 2-3 mét, cành có gai, lá có cuống ngắn 0,50-1,5cm, phiến lá hình mác, dai 2-10cm, rộng 1,5-3,0cm, mép có răng cưa, mặt trên màu xanh, mặt dưới tím nhạt, có lá kèm. Hoa mọc thành chùm ở nách lá, cánh hoa màu hồng đỏ (cũng có cây hoa trắng), cuống lá ngắn. Mùa hoa tháng 3-4.

Trái thịt, hình trứng, bầu dục, dài 6-8cm, ngang 3-4cm, bên ngoài nhẵn bóng mùi thơm. Mùi trái: tháng 9-10.

Cây Mộc qua không thấy ở Việt Nam - Chủ yếu ở vùng Tây Nam Trung Quốc.

Thu hái chế biến: Khi vỏ trái chuyển sang màu vàng lục, hái về, đem nhúng vào nước đun sôi 5 phút, vớt ra chờ đến khi vỏ ngoài có nếp nhăn, bổ dọc trái làm 2 rồi phơi hoặc sấy nhẹ đến khô.
Thủy phần dưới 12p100.

Tạp chất dưới 1p100.

Thành phần hóa học: Trong trái Mộc qua có các acid hữu cơ, tanin, flavonoid, saponin...

Công dụng: Theo Đông y, Mộc qua vị chua, chát, tính hơi ấm, vào 4 kinh: Tỳ, Vị, Can, Phế.
Có tác dụng trừ thấp, giãn gân xương, liễm phế.
Theo Tây y, Mộc qua có tác dụng: chống tê thấp, chống co thắt, chống nôn, tạo huyết (hematopoietic).

Chữa các chứng bệnh phong tê thấp, đau nhức cơ, gân, xương, khớp, chuột rút, rối loạn tiêu hóa, ỉa chảy, nôn mửa, đau bụng, bắp chân sưng phù to, nặng tê bại.

Liều dùng: 6-12g.
Lưu ý: Ở Trung Quốc còn một cây Mộc qua nữa: cao to hơn, tới 10m, Chaenomeles sinensis (Thouin) Kochae. Cùng họ Hoa hồng, có ở vùng Sơn Đông, Triết Giang. Trái to hơn, dài 10-15cm, cũng dùng như Mộc qua nói trên.
- Người bí đái, ruột, dạ dày nhiệt không nên uống.

Chaenomeles sinensis (Dum.Cours.) Koehne, Chinese quinc

Bài thuốc:

Bài số 1: Chữa các chứng bệnh tê thấp, chân mềm yếu tê dại, thương tích do ngã, đòn đánh:

Mộc qua                                                              30g

Ngũ gia bì                                                           30g

Uy linh tiên                                                         15g

Tán bột, mỗi lần uống 9g với nước còn âm ấm, hay với rượu.

Bài số 2: Chữa viêm dạ dày, viêm ruột cấp tính, nôn mửa, ỉa chảy, co thắt ruột:
Mộc qua                                                              15g

Ngô thù du                                                            6g

Hồi hương                                                             6g

Gừng tươi                                                             6g

Tía tô                                                                    6g
Sắc uống.
Bảo quản: Để nơi khô mát.