🌱🌱🌱MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY - BOEHMERIA NIVEA (L.) GAUDICH. (GAI) 🌱🌱🌱

 MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY - BOEHMERIA NIVEA (L.) GAUDICH. (GAI) 

GAI

Tên khoa học: Boehmeria nivea (L.) Gaudich. họ Gai (Urticaceae.)

Tên khác: Gai làm bánh - Trữ ma Èmó 惡魔 (TQ) - Chanvre (Pháp) - Flax (Anh) - Hạc co pán (Thái).

Bộ phận dùng: Rễ (quen gọi là củ) đã chế biến khô của cây gai, còn gọi là Trữ ma căn 惡魔根 Èmó gēn (Radix Boehmeriae).

Đã được ghi vào DĐVN (1983).

Mô tả: Cây vừa, thân đứng, cao 1-2m, rễ dạng củ, cong queo, có nhiều nhựa. Từ rễ mọc lên rất nhiều thân chồi, cành màu nâu nhạt, có nhiều lông, vỏ thân dễ lột, tước thành sợi để bệnh thành dây. Lá mọc so le, phiến lá lớn, hình trứng, đầu nhọn, mép răng cưa, mặt trên màu lục nhạt, mặt dưới trắng do có nhiều lông, phiến lá dài 10-16cm, rộng 8-14cm, cuống hơi dài. Hoa đơn tính, cùng gốc, trái bế mang đài tồn tại. Hoa tháng 5-7, trái tháng 8-10.

Cây gai mọc hoang và được trồng khắp ở nước ta, lấy sợi làm dây, dệt bao tải, lưới, lá làm bánh gai. Chỉ cần 1 đoạn thân rễ, tưới nhiều nước là cây sẽ mọc. Cũng có thể trồng bằng ươm hạt.

Các nước lân cận: Ấn Độ, Lào, Malaysia, phía Nam Trung Quốc, đều có cây gai.

Thu hái chế biến: Rễ (củ) thu hái quanh năm, cuối hè đầu thu thì tốt.

Đào lấy rễ củ, rửa sạch, rễ bé để nguyên, rễ to thái lát, phơi sấy khô.

Thủy phần dưới 12p100.

Tạp chất dưới 1p100.

Thành phần hóa học: Rễ gai chứa acid chlorogenic, acid cafeic, acid quinic, acid pyrocatechic, apigenin.

Công dụng: Theo Đông y, rễ củ gai vị ngọt, tính lạnh, không độc vào 2 kinh: Can, Tâm. Có tác dụng: an thai, cầm máu, thanh nhiệt, giải độc, lợi niệu, thông lâm (tiểu tiện khó...)

Acid chlogenic có tác dụng kháng khuẩn diệt nấm.

Theo tác giả Lâm Khải Thọ, rễ củ gai làm tăng số lượng bạch huyết cầu.

Rễ củ gai được dùng chữa các chứng bệnh: Động thai, dọa sảy thai, người đã có tiền sử sảy thai, những người bí đái, đái ra máu, đi tiểu đục, buốt, viêm niệu đao, viêm tử cung, phụ nữ xích bạch đới; ngoài ra còn chữa cả lòi dom không thụt vào, bị chấn thương, phong thấp tê bại chân tay.

Lá cây gai cũng có tác dụng cầm máu dùng những khi bị chảy máu đứt chân tay do dao, do chấn thương.

Liều dùng: 10-20g (sắc uống).

Bài thuốc: Chữa động thai, hoặc uống phòng cho người có tiền sử sảy thai:

Rễ củ gai                                         20g

Tang ký sinh                                    15g

Tô ngạnh                                         15g

Thục địa                                          10g

Ngải cứu                                         10g

Sắc uống 4-5 ngày đến khi yên thai. Thật ra, riêng 1 mình rễ củ gai cũng đã rất hiệu lực.

Bảo quản: Để nơi khô mát.