🌱🌱🌱MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY - DOLICHOS LABLAB L. (ĐẬU VÁN TRẮNG) 🌱🌱🌱

 MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY -  DOLICHOS LABLAB L. (ĐẬU VÁN TRẮNG) 

ĐẬU VÁN TRẮNG 

Tên khoa học: Dolichos Lablab Lin.  (Lablab vuglgaris Savi L... Dolichos albus Lour.), họ Cánh bướm Fabaceae (Papilionaceae).

Tên khác: Bạch biển đậu 白扁豆 Bái biǎndòu (TQ) - Bạch mai đậu - Duyên ly đậu, Nga mi đậu (Bản Thảo Cương Mục), Dang song, Bạch nga mi đậu, Sương mi đồng khí (Hòa Hán Dược Khảo), Nam biển đậu (Trấn Nam Bản Thảo), Bạch mai đậu, Sao biển đậu, Biển đậu y, Biển đậu hoa (Đông Dược Học Thiết Yếu), Trà đậu (Giang Tô Thực Vật Chí), Thụ đậu (Trung Quốc Dân Gian Bách Thảo Lương Phương), Bạch biển đậu tử (Yếu Dược Phân Tễ), Biển đậu, Bạch đậu, Đậu bàn trắng, Đậu ván (Việt Nam), Thúa pản khao (Tày nùng), Tập Bẩy Pẹ (Dao) - Dolic blanc (Pháp) - Bonavista bean (Anh) - White Hyacinthe Bean (Anh) - Bean Silver Moon (Anh).

 

 

\

Bộ phận dùng: Hạt già của cây Đậu ván trắng phơi khô (Semen Lablab Album).

Đã được ghi vào DĐVN (1983) và DĐTQ (1997).

Mô tả: Cây đậu ván trắng là một loài cây leo sống 1-3 năm. Thân leo màu xanh có góc, hơi có rãnh, trên có lông thưa, dài và mềm. Lá mọc so le, lá kép lông chim lẻ có 3 lá chét hình trứng, phía dưới hơi bè ra hình trám, bao giờ cũng có lá kèm. Hoa mọc thành chùm ở kẽ lá và đầu cành, hoa hình bướm mới ở màu trắng, biến dần thành màu vàng nhạt. Màu hoa: cuối xuân đầu hè. Trái loại đậu màu xanh nhạt, khi chín có màu vàng nhạt, dài 7-9cm, rộng 1,5-2,5cm, hơi cong về một ohias giống hình lưỡi liềm, trên đầu có mỏ nhọn cong lên phía lưng trái, hai mép sần sùi. Trái chúa 2-4 hạt hình trứng hay hình thận, không cân đối, màu trắng ngà, rốn hình trái xoan màu trắng, ngay sát rốn là lỗ noãn màu nâu sẫm. Từ rốn có một mồng màu trắng, nổi hẳn lên một phía mép của hạt kéo dài chiếm 1/3-1/2 chu vi hạt đậu thành hình lưỡi liềm. Trên mồng trắng có 2 đường rãnh chia mồng thành 3 phần.

Đậu ván trắng được trồng ở khắp nơi trong nước ta, trái non để ăn, trái già lấy hạt làm thuốc.

Thu hái chế biến: Mùa thu hái vào tháng 9-12. Khi trời khô ráo hái lấy những trái đậu già vỏ ngoài không vàng. Bóc lấy hạt, đem phơi hay sấy khô.

Bạch biển đậu ít mùi, vị ngọt, hơi tanh hăng. Loại bạch biển đậu hạt to già, mẩy chắc, da trắng ngà, ruột màu trắng, không lẫn tạp chất là tốt. Tỷ lệ hạt non, hạt lép không dược quá 3p100.

Thủy phần an toàn dưới 12p100.

Thành phần hóa học: Trong bạch biển đậu có chất bột (57p100), chất đạm (22,7p100), chất béo (1,8p100). Ngoài ra còn có calci, phospho, sắt, men tyrosinase, vitamin A, B2, C và nhiều vitamin B1, acid cyanhydric.

Công dụng: Theo Đông y, bạch biển đậu vị ngọt, tính hơi ấm, vào hai kinh Tỳ, Vị.

Có tác dụng bổ tỳ, trừ thấp, trừ nóng, giải độc. Dùng chữa các chứng bệnh tỳ vị yếu, tiêu hóa kém, cảm nắng, miệng khát, nôn mửa, ỉa chảy, đau bụng hoắc loạn, phụ nữ khí hư. Còn dùng giải độc trong trường hợp say rượu, ngộ độc do cá nóc. Theo tác giả khác bạch biển đậu dùng giải độc trong nhiều trường hợp ngộ độc do nhân ngôn, các chất độc thảo mộc và thịt các giống chim, thú độc.

Liều dùng: 9-12g, dùng sống hoặc sao vàng, tán bột hay sắc uống.

Dùng giúp tiêu hóa (bổ tỳ) thì sao vàng, dùng chữa say nắng thì để sống.

Bài thuốc: Chữa đau bụng hoắc loạn, nôn mửa:

Bạch biển đậu                           10g

Hương nhu                                 4g

Sắc uống (có thể dùng độc vị Bạch biển đậu tán nhỏ hòa giấm uống).

Bảo quản: Để nơi khô ráo, thoáng gió, đề phòng sâu mốc, mọt.