🌱🌱🌱MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY - CURCUMA AROMATICA SALISB. (NGHỆ TRẮNG)🌱🌱🌱 TRẮNG) 🌱🌱🌱

MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY - CURCUMA AROMATICA SALISB. (NGHỆ TRẮNG)

NGHỆ TRẮNG

Tên khoa học: Curcuma aromatica Salisb. Họ Gừng Zingiberaceae).

Tên khác: Uất kim Yujin 郁金 (TQ)  - Ngải trắng - Ngải mọi - Nghệ sùi - Bạch ty uất kim  - Wild Turmeric, Aromatic Turmeric (Anh).

 

Bộ phận dùng: Rễ (củ nhánh từ thân - rễ) đã chế biến khô của cây Nghệ trắng (Radix Curcumae aromaticae).

Đã được ghi vào DĐTQ (1983).

Mô tả: Cây thảo, cao 1,05 - 1,0cm, thân - rễ khỏe, có nhiều rễ nhánh phình thành củ nhỏ, ruột màu ngà, lá hơi rộng, hình trứng nhọn, dài 30-60cm, rộng 10-20cm, lá xanh một màu, mặt trên hơi nhẵn, mặt dưới có nhiều lông mềm, mượt. Cụm hoa ở trên, mọc từ gốc, hoa màu tím ở phiến ngoài của tràng hoa, màu vàng trên phiến giữa.

Mùa hoa tháng 4-6.

Cây nghệ trắng được trồng ở nhiều nơi nhưng ít gặp hơn nghệ vàng, nghệ đen, nghệ xanh.

Thu hái chế biến: Mùa thu hay mùa đông thì đào lấy củ, rửa sạch, cắt những rễ phụ để riêng hay đem phơi hay sấy khô là được.

Thủy phần dưới 13p100.

Thành phần hóa học: Sơ bộ thấy có tinh dầu thơm nhẹ.

Công dụng: Theo Đông y, uất kim vị cay, đắng, tính mát, có tác dụng hành khí, giải uất, lương huyết, tiêu ứ, thông mật.

Dùng chữa các chứng bệnh: nôn, thổ, tiểu ra máu, chảy máu cam (mũi), rối loạn kinh nguyệt, đau nhức, biếng ăn, hoàng đản.

Liều dùng: 3-8g (tán bột, sắc uống).

Lưu ý: Phụ nữ có thai không được uống.

- Người âm hư, không có ứ trệ không uống.

- Sợ (úy): Đinh hương.

Bài thuốc:

Bài số 1: Chữa viêm gan mạn tính, đau tức, viêm gan do bị ngộ độc, xơ gan thời kỳ đầu:

Uất kim                                             9g

Đan sâm                                           9g

Đương quy                                       9g

Bạch thược                                      3g

Đảng sâm                                         9g

Trạch tả                                            9g

Hoàng tinh                                        9g

Hoài sơn                                           9g

Sơn tra                                             9g

Thần khúc                                        9g

Tần giao                                           9g

Hoàng kỳ                                        18g

Nhân trần                                       18g

Cam thảo                                         9g

Sinh địa                                            9g

Rễ cây chàm (Bản lam căn)             9g

Tán đều thành bột mịn, làm hoàn với nước (hoặc sắc uống).

Thuốc bột mỗi lần uống 6g, ngày 2 lần trước 2 bữa ăn sáng và tối với nước ấm. Uống một đợt 6 ngày thì nghỉ 1 ngày, liền 6 tuần, nghỉ 1 tuần.

Lại tiếp lần thứ 2 như vậy.

Bài số 2: Chữa đau bụng trước khi thấy kinh, đau do can uất:

Uất kim                                            9g

Đương quy                                      9g

Sài hồ                                              9g

Bạch thược                                     9g

Mẫu đơn bì                                     9g

Hoàng cầm                                     9g

Hương phụ                                     6g

Chi tử                                             6g

Bạch giới tử                                   5g

Sắc uống.

Bảo quản: Để nơi khô mát.