🌱🌱🌱MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY - ARDISIA SYLVESTRIS PITARD. (KHÔI) 🌱🌱🌱

 MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY - ARDISIA SYLVESTRIS PITARD. (KHÔI)

KHÔI 傀 Huī

Tên khoa học: Ardiasia sylvestris Pitard, họ Đơn nem (Myrsinaceae).

Tên khác: Tử kim ngưu (TQ) - Tẩu mã thai (TQ).

 

 

Bộ phận dùng: Lá đã chế biến khô của cây Khôi (Folium Ardisiae sylvestris).

Mô tả: Cây nhỏ, mọc thẳng đứng, thân rỗng xốp, ít phân nhánh, cao 0,50-1,50m, lá tập trung ở ngọn. Lá mọc cách, phiến lá thuôn, phía cuống bé, phía cuối to, dài 20-40cm, rộng 8-10cm, mặt trên màu lục sẫm, mặt dưới màu tím, gân nổi hình mạng lưới, mép lá có răng cưa mau và nhỏ. Ở mặt lá có những nốt sần nhỏ nổi lên cỡ 1-2mm, gãi nhẹ thấy có bột màu gạch non ở trong.

Hoa mọc thành chùm dài 10-15cm, hoa rất nhỏ, đường kính 2-3mm, màu trắng pha tím hồng. Trái mọng khi chín màu đỏ.

Hoa tháng 5-7, trái tháng 9-10.

Cây khôi mọc hoang trong rừng rậm, vùng núi độ cao 400-1000m, nước ta tại các tỉnh Lao Cai, Hòa Bình, Phú Thọ, Thái Nguyên, Ninh Bình, Thanh Hóa, Quảng Trị, Quảng Nam - Đà Nẵng v.v...

Thu hái chế biến: Thu hái lá vào mùa hạ, khi đang xanh tốt, cắt về phơi sấy khô.

Thành phần hóa học: Sơ bộ thấy có các chất glucosid, tanin...

Công dụng: Lá khôi là một vị thuốc dân gian, do Phân hội Đông y Thanh Hóa sưu tầm từ kinh nghiệm của đồng bào dân tộc vùng Ngọc Lạc, Lang Chánh chữa đau bụng, đau dạ dày phối hợp 3 vị: Lá khôi 50g + Lá khổ sâm 12g + Lá Bồ công anh mũi mác 20g. Sắc uống.

Sơ bộ nghiên cứu trên súc vật thấy, lá khôi có tác dụng:

Giảm độ acid của dạ dày khỉ.

Giảm nhu động ruột cô lập trên thỏ.

Làm yếu sự co bóp của tim.

Ứng dụng trên người ở bệnh viện 108, thấy 4/5 người, giảm đau 80-100p100, dịch vị trở lại bình thường.

Liều dùng: 40-80g/1 ngày.

Phụ nữ có thai không được uống.

Lưu ý: Liều quá cao tới 250g/1 ngày sẽ làm người bệnh mệt mỏi, yếu sức.

Có nơi đồng bào dân tộc dùng rễ, thái lát, phơi khô, ngâm rượu làm thuốc bổ máu hoặc sắc uống chữa lỵ ra máu, đau cơ bắp.

Gần đây có nhiều thứ lá khôi khác nhau được lưu hành.

Riêng thứ lá 2 mặt xanh, không có những nốt sần đã gây nôn mửa (chưa xác định cây).

Chỉ nên dùng lá khôi 1 mặt xanh, 1 mặt tím, có những nốt sần gãi ra bột đỏ.

Trung Quốc dùng rễ cây Đại diệp tử kim ngưu (Ardisia gigantifolia Stapf.) gọi là Tấu mã thai chữa những trường hợp chấn thương, đòn, ngã v.v...