MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY - HUMULUS LUPULUS L. (HUBLÔNG)
HUBLÔNG
Tên khoa học: Humulus lupulus L., họ Gai mèo (Cannabinaceae).
Tên khác: Houblon (Pháp) - Hương bia - Hoa bia - Húp lông - Hublông - Hoa Houblon - Hop - Hopfen - Wild Hop (Anh).
Bộ phận dùng: Hoa cái của cây Hublông.
Mô tả: Dây mọc leo, thân cuốn có lông cứng. Lá mọc đối, có cuống, gốc hình tim, có 3-5 thùy chân vịt, mép có răng cưa. Hoa màu lục nhạt, hoa đực tập hợp thành chùm thưa ở kẽ lá, hoa cái tập hợp thành chùm thưa ở kẽ lá, hoa cái hợp thành nón, nhiều nón hẹp thành chùm ở đầu cành. Mỗi nón hình trứng, gồm rất nhiều lá bắc dạng lá, màu vàng nhạt và mỏng khi chín, cái nọ phủ lên cái kia, ở nách mỗi nón có 2 hoa cái, sau khi thụ phấn sẽ cho 1 trái bé nhỏ.
Mọc hoang dại và trồng ở các nước ôn đới châu Âu, châu Mỹ, khi trồng người ta loại những gốc cây đực không thể thụ phấn với hoa cái tạo trái bế làm giảm mùi thơm của hoa.
Nước ta có di thực hublông trồng thí nghiệm ở một số nơi Tây Bắc, Việt Hà, Hà Bắc, Đà Lạt để lấy hoa - Có lẽ vì nhiệt đới, cây kém phát triển.
Thu hái chế biến: Lấy hoa cái - Thu hoạch vào tháng 6-7, chỉ lấy hoa cái chín, sấy khô ở nhiệt độ thấp (dưới 60°C). Hublông càng để lâu càng thơm. Ngoài hoa cái người ta còn lấy long tiết phủ trên lá bắc (chiếm 10-20p100 khối lượng cụm hoa cái) với tên là Lupulin. Người ta đập hoa cái, lông tiết rơi ra là bột màu vàng nâu đỏ nhạt, dễ vón vào nhau, không ướt bởi nước, mùi hăng, vị đắng (đó là những lông có kích thước 150-250 micromet, chân ngắn gồm nhiều tế bào, phần trên xếp thành hình cốc, gồm một dãy tế bào tiết có lớp cutin, bị nhựa dầu tiết ra làm giãn.
Thành phần hóa học: Nón ho cái có khoảng 10p100 nước, 8p100 chất vô cơ, lipid, sáp, tanin, flavon, xantholumola, các glucosid của quexetola và kaempferola, các amin (trimethylamin) và cholin.
Hoạt chất của nón hoa cái hublông là nhựa dầu (oleoresin): 0,5p100 tinh dầu gồm carbur tepernic mecen, humulen, canaben, este aleuranic của borneol.
10p100 nhựa, chứa hợp chất đắng ceton, lupulon, humulon.
Mới phát hiện ra các hợp chất triceton có vòng 5 cạnh: humulion và hulupon.
Công dụng: Hoa hublông dùng làm thuốc đã lâu: giúp tiêu hóa, bổ đắng.
Có tác giả cho rằng có tác dụng động dục (oestrogene). Lupulin (lông tiết) làm thuốc giảm đau, dịu dục, làm tăng "tạo dáng nữ" cho người thi hoa hậu (số đo).
Công dụng lớn nhất là chế tạo bia vì tạo mùi thơm, vị bổ đắng đặc thù và bảo quản bia lâu hỏng. (Cho hublông vào trước khi lên men nước sắc mầm lúa mạch).
Bảo quản: Kín - Nơi khô ráo - chống ẩm mốc.
Hiện nay đã được chế thành cao đặc, đóng gói kín, đã tiêu chuẩn hóa rất thuận tiện trong sử dụng.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét