🌱🌱🌱MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY - SAURURUS CHINENSIS (LOUR.). BAILL. (HÀM ẾCH)🌱🌱🌱

 MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY - SAURURUS CHINENSIS (LOUR.). BAILL. (HÀM ẾCH)

HÀM ẾCH

Tên khoa học: Saururus chinensis (Lour.) Baill. Họ lá Giấp (Saururaceae).

Tên khác: Trầu nước - Tam bạch thảo (TQ) - Chinese Lizard's tail (Anh).

Bộ phận dùng: Thân - rễ hoặc cả thân mang lá đã chế biến khô của cây Hàm ếch (Rhizoma Herba Saururi). Đã được ghi vào DĐTQ (1997).

Mô tả: Cây thảo nhỏ, sống lâu năm, thành bãi rộng, nơi ẩm ướt, ven suối, ven rừng, ở ruộng đọng nước. Thân rễ ngầm, rễ mọc ở các đốt, phần thân trên mặt đất mọc đứng cao 40-80cm, phân thành những đốt, nổi thành gờ vòng quanh đốt. Lá mọc cách, phiến lá gần giống lá trầu không, nhưng màu lục nhạt hơn, dài 9-12cm, rộng 4-5cm, có 5 gân từ gốc phiến lá lên đầu lá. Cuống lá dài 3-5cm, gốc cuống có bẹ. Hoa nhỏ, mọc thành bọng dài 4-5cm, màu trắng, củ cong xuống. Khi cây ra hoa, thường 1-3 lá, màu trắng ở ngọn kèm sát bông hoa. Vì vậy mà có tên tam bạch. Trái nang hình cầu, hạt hình trứng.

Mùa hoa tháng 5-8, trái tháng 9.

Cây hàm ếch mọc khắp nơi, nhất là vùng núi phía Bắc nước ta.

Thu hái chế biến: Thân mang lá thì thu hái quanh năm, rửa sạch, phơi nắng cho khô.

Thân rễ thì thu hoạch mùa thu, rửa sạch phơi sấy khô (nhiệt độ thích hợp thường là khoảng 50°C).

Thành phần hóa học: Cả cây chứa tinh dầu, trong đó chủ yếu là chất methylnonylceton (chất này cũng có trong cây diếp cá), ngoài ra còn có các chất: quercetin, avicularin, rutin.

Công dụng: Theo Đông y, hàm ếch vị ngọt hơi cay, tính mát, có độc một ít.

Có tác dụng thanh nhiệt, trừ thấp, lợi niệu, điều kinh, kiện tỳ, chữa lỵ.

Dùng chữa các chứng bệnh: Viêm nhiễm đường tiết niệu, kết sỏi hệ tiết niệu, bí tiểu tiện, thủy thũng, phù thận, phụ nữ bạch đới, kinh nguyệt không đều, lỵ, tiêu hóa kém, mụn nhọt lở ngoài da eczema. Theo Tân biên y học (TQ) Hàm ếch được dùng chữa ung thư gan (phối hợp với rễ Đại kế).

Liều dùng: 10-20g (tươi 20-40g). Sắc uống. Dùng ngoài da: lượng vừa đủ (giã đắp ngoài da).

Bài thuốc:

Chữa nhiễm khuẩn niệu đạo:

Hàm ếch (cả cây) 40g

Sắc uống.

Bảo quản: Để nơi khô mát.