🌱🌱🌱MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY - HETEROSMILAX ERYTHRANTHA BAILL. (KHÚC KHẮC) 🌱🌱🌱

 MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY - HETEROSMILAX ERYTHRANTHA BAILL. (KHÚC KHẮC)

KHÚC KHẮC 

Tên khoa học: Hetersmilax erythrantha Baill. họ Khúc Khắc (Smilacaceae).

Tên khác: Thổ tỳ giải - Dây Kim cang - Salsepareille (Pháp) - Glabrous Greenbier Rhizome (Anh).

 

Bộ phận dùng: Thân - rễ (thường gọi là củ) của cây Khúc khắc (Rhizoma) đã chế biến khô.

Đã được ghi vào DĐVN (1983) và DĐTQ (1963), (1997).

Mô tả: Cây Khúc khắc là một loài dây, sống lâu năm, có thể dài 4-5m, có nhiều nhánh nhỏ gầy, không có gai, nhiều khi có tua cuốn. Thân - rễ cứng chắc, tròn, dẹp, đâm sâu xuống đất. Lá mọc so le, hình trái xoan thuôn, lá nhẵn bóng, chắc cứng, mép nhẵn. Hoa mọc thành tán độ 20-30 hoa màu vàng nhạt, nở vào mùa xuân. Trái mọng, hình cầu nhỏ, chín màu đen, trong có hạt. Cây mọc hoang vùng đồi núi nước ta Phú Thọ, Lao Cai, Yên Bái, Thái Nguyên, Nghệ An, Kon Tum, Lâm Đồng, Khánh Hòa v.v...

Thu hái chế biến: Thu hái vào mùa đông. Đào lấy củ, gọt sạch gai và rễ con, rửa sạch đất cát. Để nguyên củ đem phơi hoặc sấy nhẹ ở 40-50° cho thật khô.

Khúc khắc không mùi, vị nhạt hơi ngọt, hơi chát. Loại khúc khắc khô, da màu nâu, gọt sạch gai và rễ con, thịt nhiều, vị hơi ngọt, chất bột màu trắng hồng, ít xơ, nguyên củ to, đường kính trên 3cm và dài trên 8cm, không mốc mọt, không vụn nát, sạch đất cát là tốt.

Thủy phần an toàn dưới 13p100.

Tỷ lệ củ non, xốp dưới 2p100.

Tránh nhầm lẫn với củ Kim cang (Smilax sp.) rất cứng, ít thịt, nhiều xơ, củ to hơn Khúc khắc, Kim cang thân nhiều gai và lá to hơn.

Thành phần hóa học: Khúc khắc chứa các chất saponin, flavon, anthocyan, catechin, bột v.v...

Công dụng: Theo Đông y, khúc khắc vị ngọt, nhạt, tính bình, vào 2 kinh Can, Thận.

Có tác dụng trừ thấp nhiệt, lợi gân xương, giải độc thủy ngân.

Dùng chữa các chứng bệnh mụn nhọt, lở ngứa, giang mai, eczema, gân xương cơ đau, bí đái, phong thấp.

Liều dùng: 15-30g, sắc uống. Ngâm nước cho mềm, thái mỏng.

Lưu ý: Người yếu gan, yếu thận không được dùng. Khi uống khúc khắc thì không uống nước chè.

Bài thuốc: Chữa giang mai:

Khúc khắc                                             30g

Kim ngân hoa                                       15g

Uy linh tiên                                              9g

Cam thảo                                                6g

Bạch tiễn bì                                             9g

Sắc uống.

Bảo quản: Khúc khắc rất dễ bị sâu mọt, cần để nơi khô ráo, tránh sâu mọt, chuột.