🌱🌱🌱MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY - CALOTROPIS GIGANTEA (L.) DRYAND EX AIT.F. (LÁ HEN)🌱🌱🌱

 MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY - CALOTROPIS GIGANTEA (L.) DRYAND EX AIT.F. (LÁ HEN)

LÁ HEN (Lá)

Tên khoa học: Calotropis gigantea (L.) Dryand ex Ait.f. họ Thiên lý (Asclepiadaceae).
Tên khác: Bông bông, bồng bồng, cây lá hen, Nam Tỳ bà, Cốc may (Tày).
Ngưu giác quả (T.Q) - Mudar (Anh và Pháp).

 

Bộ phận dùng: Lá đã chế biến khô (Folium Calotrophis) của cây Lá hen. Đã được ghi vào DĐVN 2009.

Mô tả: Cây nhỡ cao 1,5-3,0m, thân đứng, đường kính 1,5-3cm, phân nhiều cành, thân cành giòn dễ gãy. Vỏ thân màu xám trắng. Cành phủ nhiều lông dễ rụng như phấn trắng. Lá cuống ngắn, mọc đối, cuống độ 0,50cm, phiến lá dày, mép nguyên, hình trứng, gốc hình tim, đầu tù, hơi nhọn, lá dài 10-20cm, rộng từ 5-10cm, mặt dưới lá gân nổi rõ, gân giữa to và có một tuyến lớn phía gần cuống lá, hai mặt đều có lông trắng, mặt dưới lông nhiều dầy hơn.

Cụm hoa mọc ở kẽ lá và đầu cành, thành xim, gồm nhiều tán, hoa màu trắng, nhiều lông, đài 5, tràng hợp hình bánh xe, chỉ nhị dính liền nhau thành một ống.

Mùa hoa tháng 5-7. Trái gồm 2 đại, trong chứa nhiều hạt có mào lông.
Cây lá hen phân bố rải rác khắp Việt Nam, trung du, đồng bằng từ Bắc xuống Nam ven đồi, đê, đường đều có, mọc hoang. Có thể tụ lại thành bụi, cây lá hen có sức sống chịu đựng hạn hán khô, bãi cát, vùng khô miền Nam cây ra nhiều trái hơn và lan truyền mạnh hơn ở miền Bắc nơi có ẩm thì nhiều hoa, ít trái.

Chỉ cần nắm từng đoạn thân cành lá cây bén rễ mọc được.

Các nước lân cận Campuchia, Thái Lan, Lào... cũng có.

Thu hái chế biến: Thu hoạch khi lá phát triển tốt, to, nhiều tùy theo vùng Bắc hay Nam từ tháng 6-10 lau sạch phấn nhất là mặt sau lá, phơi sấy khô. Khi dùng phải rửa nhanh, để ráo nước cho khô. Độ ẩm không quá 13p100.

Thành phần hóa học: Theo Viện Dược liệu: Nhựa mủ có ở các bộ phận cây lá hen chứa 2 resinol đồng phân là α - calotropeol và β - calotropol.
Ngoài ra nhựa mủ còn chứa glutathion và một enzym tương tự papain.
Tác dụng dược lý: Theo Viện Dược liệu:
Cao rượu lá hen có tác dụng dược lý điển hình của một glucosid trợ tim trên tim ếch và tim thỏ cô lập.
Làm tăng sức co bóp cơ tim, tăng trương lực cơ tim, làm thời gian tâm trương kéo dài và làm giảm nhịp tim rõ rệt.
Với liều độc, gây ngừng tim ở tâm thu.
Với liều độc, huyết áp hạ dần xuống rất thấp, động vật bị nôn do kích thích thần kinh phó giao cảm.
Độc tính cấp tính: LD50 của lá hen bằng đường uống đối với chuột nhắt trắng tính theo phương pháp Pershin là 3,95g/kg.
Nhựa lá cây hen là một chất kích thích mạnh đối với da và niêm mạc.

Công dụng: Theo Đông y (DĐVN 2009). Tính vị đắng, hơi chát, mát vào kinh Phế làm hen có độc một ít.
Lá hen có tác dụng: giáng khí nghịch, trừ đờm, giảm ho, tiêu độc.
Chữa các chứng bệnh: hen suyễn kèm theo ho, đờm khò khè.

Liều dùng: Ngày từ 6-12 gam sắc uống (độ 10 lá).

Lưu ý: Phụ nữ có thai, trẻ em dưới 12 tháng không uống.
Trường hợp bị ngộ độc do uống lá hen cần đưa đến Bệnh viện để tẩy đẩy chất độc ra ngoài.
Tránh lẫn với cây Bồng bồng: Draceana angustifolia Roxb. họ Dracaenaceae có hoa nấu canh ăn.