🌱🌱🌱MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY - EURYALE FEROX SALISB. (KHIẾM THỰC) 🌱🌱🌱

 MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY - EURYALE FEROX SALISB. (KHIẾM THỰC)

KHIẾM THỰC 芡实, 芡實 Qiànshí

Tên khoa học: Euryale ferox Salisb. họ Súng (Nymphaeaceae).

 

Tên khác: Khiếm - Gordon Euryale seed (Anh).

Bộ phận dùng: Hạt già đã chế biến khô của cây khiếm (Semen Euryales).

Đã được ghi vào DĐTQ (1997).

Mô tả: Cây Khiếm sống ở dưới nước, đầm ao. Lá hình tròn, nổi trên mặt nước, mặt trên xanh lục, mặt dưới tím, gân lá đan nhằng nhịt như lưới, đường kính phiến lá gần 20cm, cuống lá dính ở giữa phiến lá gần kiểu lá sen. Hoa cũng nổi trên mặt nước, hoa rộng độ 4cm, 4 đài, màu lục, cánh hoa nhiều, màu tía bóng, nhiều nhị. Trái hình cầu, trong có 8-20 hạt, vỏ hạt cứng, trong có phôi nhũ trắng. Cây khiếm có nhiều ở miền Trung, và Nam Trung Quốc, ở Việt Nam chưa thấy.

Thu hái chế biến: Thu hái khi trái chín già cuối thu, đầu đông (tháng 8-9), bóc vỏ, lấy hạt phơi, sấy khô là được.

Thành phần hóa học: Hạt Khiếm thực chứa nhiều tinh bột, men catalase, các chất protid, lipid, hydrat carbon, các nguyên tố Ca, P, Fe, vitamin C.

Công dụng: Theo Đông y, khiếm thực vị ngọt, chát, tính bình vào 2 kinh Tỳ, Thận.

Có tác dụng: ích (bổ) thận, cố (giữ) tinh, kiện tỳ, trừ thấp.

Chữa các chứng bệnh do thận hư gây di mộng hoạt tinh, đái vãi không cầm được, do tỳ hư gây ỉa chảy kéo dài, tiêu hóa kém.

Liều dùng: 10-15g.

Lưu ý: Người đại tiện táo bón, bí tiểu tiện không dùng.

Theo một số tin tức ở miền Nam nước ta (Hậu Giang) có cây Khiếm thực này. (Cần xác minh).

Khiếm thực nam là củ súng (xem mục Súng).

Bài thuốc:

Bài số 1: Chữa trẻ em tỳ hư, tiêu hóa ké, ỉa chảy kéo dài:

Đảng sâm                                        10g

Phục linh                                          10g

Khiếm thực                                      10g

Hoài sơn                                          10g

Ý dĩ nhân                                         10g

Trần bì                                             10g

Thần khúc                                          5g

Trạch tả                                              5g

Cam thảo                                           3g
Tán bột. Mỗi lần uống 8g, ngày 3 lần.

Bài số 2: Chữa nam giới thận hư di mộng hoạt tinh, đái vãi không cầm được (Xem bài Kim anh).

Bài số 3: Chữa phụ nữ bạch đới, khí hư:

Khiếm thực                                       30g

Bạch linh                                          30g

Tán bột, luyện mật ong làm hoàn. Mỗi lần uống 10g, ngày 3 lần.

Bảo quản: Để nơi khô mát, đề phòng mọt.

Biệt dược (phối hợp): Thủy lục nhị tiên đơn.

Bài thuốc Thủy Lục Nhị Tiên Đơn

Nguyên bản bài thuốc:

Chính Hòa Bản Thảo, Q.10.

Tào Hiếu Trung

Chủ trị: Ích tinh, tư âm. Trị di tinh, bạch trọc.

Thành phần bài thuốc:

Cao kim anh (lấy quả Kim anh mới chín nấu cao) 640g

Khiếm thực (chưng chín làm bột)                           640g

Luyện chung, làm hoàn.

Ngày uống 16 – 20g.

Lưu ý khi dùng thuốc:

Khi dùng cần phải chọn lựa loại thuốc tốt bài thuốc mới có hiệu quả.