🌱🌱🌱MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY - ERYTHROXYLUM COCA LAMK. (CÔCA) 🌱🌱🌱

 MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY - ERYTHROXYLUM COCA LAMK. (CÔCA)

CÔCA

Tên khoa học: Erythroxylum coca Lamk. họ Côca (Eythroxylaceae).

 

Bộ phận dùng: Lá cây Côca, đã chế biến khô (Folium Erythroxyli Coca).

Mô tả: Cây cao khoảng 3-5m lá so le cuống ngắn, hai lá kèm biến đổi thành gai. Lá hình bầu dục nguyên, mặt trên màu xanh lục nhạt, mặt dưới màu nhạt hơn. Hai bên gân giữa có 2 đường cong lồi (gân giả) tương ứng với 2 nếp gấp của lá trong chồi. Hoa đều, lưỡng tính, xếp thành xim ở kẽ lá hoặc lá bắc. Tràng 5 cánh màu trắng, mặt trong cánh hoa có 1 lưỡi nhỏ khía ở ngọn, 10 nhị hữu thụ dính liều nhau ở gốc thành 1 ống phồng - Bầu có 3 vòi rời nhau, phình ở ngọn. Hai ô của bàu lép đi, ô thứ ba đựng 1-2 noãn đảo. Trái hạch nhỏ, đỏ tươi, ở trên đài còn lại đựng 1 hạt có nội nhũ.

Côca có nhiều ở Châu Mỹ (Bolivia, Peru, Colombia...) Đông Nam Á có ở Indonesia. Có 2 chủng Erythroxylum coca Lam. và Eythroxylum coca var. spuceanum urck (E.tryxillense Rusby). Trồng bằng hạt, có thể trồng ở núi cao hoặc đồng bằng.

Côca có trồng ở nước ta, mọc tốt nhưng không phát triển trồng trọt.

Thu hái chế biến: Mỗi năm thu hái lá 2-4 lần. Đóng thành bao.

Thành phần hóa học: Trong lá có 6-7p100 nước, 8-10p100 chất vô cơ, tanin và acid chlorogenic, rutozid và izo quezitrozid, 0,005 - 0,1p100 tinh dầu (salicylat methyl), sáp, vitamin B1, B2 và C.

Hàm lượng alkaloid 0,5-2p100 với 2 nhóm chính:

Dẫn xuất của N - methyl pyrdolidin. Đó là hydrin và cuscohygrin.

Dẫn xuất của pseudoltropanol quan trọng nhất và phân ra:

Este của ergonin (acid psseudotropanol carbonic hay ergonin gồm: cocain, ninamulcocain và truxillin (cocamin).

Tropacocain.

Một ít nicotin.

Do cocain và các alkaloid có trong lá có tác dụng làm tê bề mặt, sức cơ tăng lên, phấn chấn tinh thần, làm cho lầm tưởng rằng lá có chất bổ, nhai ăn nó, quên cả đói và khát, mệt nhọc. Nếu lạm dụng liều cao gây kích thích, hiện tượng xỉu, co quắp, liệt hô hấp.

Người dân Nam Mỹ nhai lá coca với it tro bếp (kiềm) khoảng vài kg/ người/ năm. Nghiện nhai lá coca (cocaisme). Nghiện tiêm và hít cocain (coccainomanie) bằng cách tiêm hoặc hít trực tiếp cocain để tạo sảng khoái nhất thời.

Công dụng: Đông y chưa dùng coca - tây y có nhiều chế phẩm từ coca - chiết xuất cocain làm thuốc tê trong mũi họng, răng. Lá làm thành bột, cồn, cao lỏng để chế thuốc nhưng hiện nay đã ít dùng vì cũng là một phần phải tuân thủ nghiêm ngặt chế độ quản lý thuốc độc, nghiện.

Ngoài ra làm nguyên liệu chế tạo nước uống giải khát với quan niệm là nước bổ dưỡng. Đó là quan niệm sai lầm dù rằng nguyên liệu coca ấy đã được loại hết ergonin, cocain và cách chất khác theo quy định quốc tế.

Hơn hết là loại ra khỏi danh mục sử dụng thường xuyên, khó kiểm soát, không có lợi ích gì cho cộng đồng.