🌱🌱🌱MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY - PHYLLATHUS AMARUS SCHUM. ET THONN. (CHÓ ĐẺ RĂNG CƯA THÂN XANH)🌱🌱🌱

 MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY - PHYLLATHUS AMARUS SCHUM. ET THONN. (CHÓ ĐẺ RĂNG CƯA THÂN XANH)

CHÓ ĐẺ RĂNG CƯA THÂN XANH (Cả cây, phần trên mặt đất)

Tên khoa học: Phyllanthus Amarus Schum. et Thonn. họ Thầu dầu (Euphorbiaceae).

Tên khác: Diệp hạ châu đắng (viết tắt DHC đắng).

Bộ phận dùng: Cả cây, phần trên mặt đất mang cành, lá, hoa, trái (Herba Phyllanthi amari). Đã được ghi vào DĐVN 2009.

Mô tả: Cây thảo, cao 15-60cm, thân trụ, bóng, màu xanh lục, phân cành nhánh, lá mọc so le xếp thành 2 dãy sát nhau, trông như lá kép lông chim.

Phiến lá hình bầu dục, dài 5-10mmm, rộng 3-6mm, mặt trên màu sẫm, mặt dưới nhạt hơn. Hoa đực và hoa cái mọc thành cụm, mọc ở kẽ lá.

Hoa đực cuống ngắn 1-2mm, dài 5, nhị 3. Hoa cái thì cuống dài hơn hoa đực, trái nang, hình cầu, nhẵn, nhỏ, đường kính gần 2mm, có đài tồn tại, chia hành 3 mảnh vỏ, mỗi mảnh có 2 vạn, chứa 2 hạt, tổng cộng 6 hạt hình ba cạnh, nhỏ, cỡ 1mm, hạt có sọc ở lưng.

Cây chó đẻ răng cưa thân xnah, phân bố khắp các vùng nhiệt đới trên thế giới Việt Nam, Lào, Campuchia, Thái Lan, Ấn Độ, phía Nam Trung Quốc v.v...

Ở Việt Nam thấy cây Diệp hạ châu đắng, khắp các tỉnh, đồng bằng, trung du và cả miền núi, độ cao dưới 600m.

Cây ưa sáng, đất ẩm, ven lẫn bờ rào, ven đường. Mùa xuân cây mọc phát triển nhanh trong 2 tháng ra hoa, trái rồi tàn lụi, quá trình sinh trưởng trong quãng độ 4 tháng. Hạt có sức sống cao, vùi dưới đất 7-8 tháng, mùa Xuân thì nở thành cây.

Thu hái chế biến: Thu hái khi cây đang phát triển tốt, mới kết quả (mùa hè), cắt phần cách trên mặt đất độ 7cm, rửa qua để khô trong râm, dùng tươi hoặc ép thành bó nhỏ để lá khỏi rụng. Độ ẩm không quá 13p.100. Tạp chất không quá 1p.100.

(DĐVN 2009 ghi: thu hái quanh năm nhưng tốt nhất vào mùa hè thu mà quá trình sinh trưởng cây chỉ có 4 tháng rồi tàn lụi).

Trên thị trường có bán DHC đắng khô, đựng trong túi nylon 500-1000g.

Thành phần hóa học: Theo Viện Dược Liệu lá Diệp hạ châu đắng chứa các chất đắng hypophyllathin (0,05p100), phyllathin (0,35p100) (các chất này gây độc đối với cá và ếch).

Trong cây có niranthin, nirtetralin, phylteralin, flavonoid...

Công dụng: Theo Đông y (DĐVN 2009) Tính vị: đắng, mát vào 2 kinh: Phế, Thận có tác dụng: tiêu viêm, thanh nhiệt, lợi niệu.

Chữa các chứng bệnh: Viêm gan, vàng da, sốt, đau mắt.

Bí đái, phù nề.

Tác dụng dược lý: Theo Viện Dược liệu Cao Diệp hạ châu đắng có tác dụng:

Bảo vệ gan trên chuột cống trắng được gây nhiễm độc gan bằng carbon tetraclorid. Tuy vậy hiệu quả của Diệp hạ châu đắng trong điều trị của Diệp hạ châu đắng trong điều trị những người mang virus viêm gan B không thật rõ ràng, có cả những trường hợp thành công và thất bại.

Cao nước DHC đắng có tác dụng hạ đường huyết ở thỏ bình thường và thỏ gây đái tháo đường với alloxan.

Cao cồn làm giảm khả năng sinh sản của chuột cống đực.

Không thấy có hoặc chỉ có ít tác dụng độc.

Liều dùng: Tươi: ngày dùng 20-40g, có thể giã nát, ép nước uống hoặc đun sôi uống.

Khô: 10-20g. Sắc uống.

Cây tươi rửa sạch (dụng cụ đã khử trùng) giã đắp lên vết thương rắn cắn, côn trùng đốt, lở ngứa loét, bệnh ngoài da.

Một số nước dùng chữa sỏi thận, sỏi mật, bàng quang.

Có nơi dùng chữa đái tháo đường, ỉa chảy, ho, đau dạ dày.

Lưu ý: Có tài liệu ghi có tác dụng gây sẩy thai, nước sắc lá uống do dễ đẻ (tùy trường hợp đẻ khó).

Không dùng cho nam nữ có thai - không dùng cho nam giới yếu sinh lý.

Chúng ta đều biết gan có chức năng giải độc cho cơ thể để duy trì các chức năng bình thường của các cơ quan khác. Ngày nay cuộc sống trong môi trường ô nhiễm luôn đe dọa, tâm lý cạnh tranh căng thẳng, thức ăn luôn lẫn hóa chất, hóa dược thường xuyên, mọi người có nhu cầu được giải độc cho cơ thể. Cây DHC đắng đang được nhiều người chú ý và kỳ vọng.