TRAPA - ẤU (CỦ)
Tên khoa học: Trapa bicornis Osbeck (Trapa natans L.var bispinosa Makino) họ Củ ấu (Hydrocaryaceae = Trapaceae.)
Tên khác: Lăng (TQ) - Krechap (Campuchia) - Mâcre (Pháp).
Bộ phận dùng: Quả cây ấu (Fructus trapae), quen gọi là củ.
Mô tả: Cây ấu sống nổi trên mặt nước, thân ngắn, có lông, có 2 loại lá: lá nổi có phao, lá chìm thì biến dạng thu nhỏ lại. Hoa trắng mọc đơn độc ở kẽ lá, 4 cánh hoa, 4 nhị. Quả (quen gọi là củ), có hai sừng nhọn hai đầu, giữa quả phình to, trong quả có nhân trắng, ăn ngon (tinh bột).
Cây được trồng ở ao, đầm mọi nơi ở Việt Nam bằng hạt hay bằng chổi. Hoa tháng 5-6, quả tháng 9-10.
Thu hái chế biến: Thu lấy quả, bổ đôi (tách riêng nhân), lấy vỏ quả phơi sấy khô.
Thành phần hóa học: Trong quả ấu có "nhân" gồm tinh bột và protid.
Có thể lấy "nhân" này chế tinh bột hòa tan (amidon soluble) dùng ở phòng thí nghiệm.
Công dụng: Nhân dùng để ăn (luộc).
Cả cây sắc uống, chữa trẻ em bị chốc, lở đầu, giải độc do rượu (say rượu), tăng cường thị lực.
Vỏ quả sắc uống chữa ung thư dạ dày, thực quản, ung thư vú, tử cung hiệu quả tốt.
Liều dùng: Cả cây: 10-20g (sắc). Vỏ quả: 40-60g (sắc uống).
Lưu ý: Ngoài ra còn có cây ấu dại, (Trapa incisa Sieb, et Zucc.) cùng họ, quả bé hơn mọc hoang vùng Yên Bái, Hà Tây...
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét