Thứ Bảy, 18 tháng 1, 2025

🌱🌱🌱MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY - IMPERATA CYLINDRICA (L.) BEAUV. VAR. MAJOR (NEES) C.E. HUBB. (CỎ TRANH)🌱🌱🌱

 MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY - IMPERATA CYLINDRICA (L.) BEAUV. VAR. MAJOR (NEES) C.E. HUBB. (CỎ TRANH)

CỎ TRANH (Thân - rễ) 

Tên khoa học: Imperata cylindreica (L.) Beauv. var. major (Nees) C.E Hubb. họ Lúa (Poaceae).

Tên khác: Cỏ săng - Bạch mao (TQ) - Lalang Grass rhizome (Anh).



























Bộ phận dùng: Thân - rễ của cây Cỏ tranh (Rhizoma Imperatae) phơi khô, gọi là Bạch mao căn.

Được ghi vào DĐVN (1983) DĐTQ (1963) (1997).

Mô tả: Cây Cỏ tranh là một cây cỏ sống lâu năm, thân rễ mọc bò lan dài và sâu dưới đất, lá mọc đứng, hẹp, dài cứng, gân lá ở giữa phát triển, mặt trên nháp, mặt dưới nhẵn, mép lá sắc dễ cứa đứt chân tay. Hoa tự hình chùy, màu trắng bông, gió thổi bay đi rất xa. Cây cỏ tranh mọc hoang rất nhiều ở các vùng đồi núi nước ta như: Thái Nguyên, Phú Thọ, Lạng Sơn, Nghệ An, Khu tự trị Tây Bắc... Nhân dân ta thường lấy lá lợp nhà.

Thu hái chế biến: Thường thu hoạch vào mùa thu (tháng 10-11) và mùa xuân (3-4). Đào lấy thân - rễ, cắt bỏ phần trên cổ rễ, rửa sạch đất cát, tuốt bỏ sạch bẹ, lá và rễ con, vị ngọt, không mốc mọt và vụn nát, sạch đất cát. Bạch mao căn loại 2: phẩm chất như trên nhưng kích thước nhỏ hơn và ngắn hơn.

Loại rễ cỏ tranh màu đen vàng không dùng làm thuốc.

Thủy phần an toàn dưới 12p100.

Thành phần hóa học: Rễ cỏ tranh chứa hcatas cylindrin, arundoin, (glucose, fructose và acid hữu cơ - hoạt chất còn chưa rõ).

Công dụng: Theo Đông y, Bạch mao căn vị ngọt, tính lạnh, vào 3 kinh: Tâm, Tỳ và Vị. Có tác dụng trừ phục nhiệt (cái nóng ẩn chứa trong người) tiêu máu đọng, lợi tiểu tiện. Dùng chữa các chứng bệnh hen, ho ra máu, đái ra máu, thổ huyết, chảy máu cam, nóng trong cơ thể sinh khát, viêm thận, thủy thũng, hoàng đản, bí tiểu tiện, nước tiểu vàng đỏ.

Liều dùng: 10-30g, sắc uống. Thường dùng tươi, cũng có thể sao cháy nhưng phải tồn tính để cầm máu.

Lưu ý: Người thuộc chứng hư hàn, nhưng không có thực nhiệt, đái nhiều không được dùng.

Bài thuốc:

Bài số 1: Chữa hen:

Sinh mao căn (rễ cỏ tranh tươi)                            20g

Sắc uống lúc nước còn ấm, sau bữa ăn.

Bài số 2: Chữa đái ra máu:

Bạch mao căn                                                       20g

Thán khương (gừng khô sao cháy đen)                 4g

Thêm mật ong trắng. Sắc uống.

Bài số 3: Chữa viêm cầu thận cấp (Bệnh viện Ngô Quyền Hải Phòng)

Mã đề                                                                   10g

Kim ngân hoa                                                       10g

Rễ cỏ tranh                                                           10g

Cam thảo nam                                                      10g

Kim anh tử                                                            10g

Đậu đen                                                                10g

Hoàng đằng                                                          10g

Kinh giới                                                                10g

Cỏ mần trầu                                                          10g

Đổ 3 bát nước, sắc còn 1 bát, uống mỗi ngày 200-300ml.

Bài số 4: Chữa hư lao trong đờm có máu. Cũng có thể dùng chữa lao phổi, giãn phế quản, ho ra máu, chảy ra máu:

Nước uống Tam tiên (3 thứ tươi)           

Rễ cỏ tranh tươi                                                     30g

Ngó sen tươi                                                          30g

Rễ tiểu kế tươi                                                       15g

Sắc uống.

Bài số 5: Chữa đái ra máu:

Rễ cỏ tranh                                                            30g

Rễ đại kế                                                               15g

Sắc uống.

Bài số 6: Lợi niệu, chữa phù thũng do viêm thận cấp tính, bí tiểu tiện. Còn dùng chữa cả hoàng đản do thấp nhiệt, ho gà:

Rễ cỏ tranh tươi                                                    30g

Vỏ trái dưa hấu                                                     30g

Râu ngô                                                                  9g

Xích tiểu đậu                                                         12g

Sắc uống.

Lưu ý: Phụ nữ có thai, người thuộc chứng hư hàn, đái nhiều mà không khát thì không uống.

Bảo quản: Để nơi khô ráo, tránh ẩm ướt.




Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

🌱🌱🌱MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY - STELLARIA DICHOTOMA L. VAR. LANCEOLATA BGE (NGÂN SÀI HỒ)🌱🌱🌱

 MỖI NGÀY MỘT LÁ CÂY - STELLARIA DICHOTOMA L. VAR. LANCEOLATA BGE (NGÂN SÀI HỒ) NGÂN SÀI HỒ Tên khoa học: Stellaria dichotoma L. var. lanceo...